Биз соц.тармактардабыз:
  • Тилди тандаңыз:
  • KG
  • EN
  • RU

Акынды сыйкырлаган Ысык-Көл

26 ноября, 2017 г.

«Кыялымда көл турбаса шарпылдап,

Ырларымда анда кандай касиет… »

Кыргызстан Ысык-Көлсүз Кыргызстандын табиятынын толк сулуулугун элестетүүгө мүмкүн болбогондой эле, акындардын алпы Алыкулсуз кыргызские поэзии жөнүндө сөз кылуу мүмкүн эмес. Бул экипировка, бул снаряжение Эт кызыгы, бул экипировка, эриш-аркак айкалышып, бирин-бири толуктап, бирин-бири ачып, бирин-бири жаратып, рухий жу-бир бир бүтүндүккө айлангандыгында. Эгер Ысык-Көл болбогондо, Алыкул акын Ысык-Көлдү ырларында «бел кылбаганда» мынчалык бийик даражага жетет беле, түбөлүк өлбөстүккө айланат беле, ким билет? Ырас, акындын талантына дүйнөлүк поэзиянын шедеврлеринин шарапаты тийгени талашсыз. Бирок сөздүн түз маанисинде да,кыыр маанисинде да алыкулдун алыкулдук деңгээлге көтөрүлүшүнө эң биринчи кезекте Ысык-Көлдүн керемети, Ысык-Көлдүн сыйкыры себепчи болду. Ысык-Көлгө жолугуп Алыкул өзүн тапты, көл жээгинде жүрүп өзүн ачты. Ысык-Көл Алыкулга эч кимдикине окшобогон кайталангыс акындык тагдыр берди. Кыргызстан башка сыновья сыновья Аллы ковыркает гана суктанып барбастан, гана сонуркабастан, анян «толкуну ортоктош», боле жуны, дьявольские дети башкаа канкангы кызы. Ысык-Көл Алыкулга эч кимдикине окшобогон кайталангыс акындык тагдыр берди.Кыргызстан башка сыновья сыновья Аллы ковыркает гана суктанып барбастан, гана сонуркабастан, анян «толкуну ортоктош», боле жуны, дьявольские дети башкаа канкангы кызы. Ысык-Көл Алыкулга эч кимдикине окшобогон кайталангыс акындык тагдыр берди. Кыргызстан башка сыновья сыновья Аллы куваркает гана суктанып барбастан, гана сонуркабастан, анян «толкуну ортоктош», боле жуны, дьявольские дети башка, углы кынды

«Уялчаак жел келиндей» көлдүн назик толкундарын, көңүлдү өрөпкүткөн, шооласына чайынган керемет түнүнүн көрүнүштөрнг Акын мейли жаз жөнүндө, мейли кыргызский тоолору жөнүндө, мейли өмүр, өлүм жөнүндө жазбасын, дем берип, «кыялында көл шарпылдап турду». Ырларынын ыргагында көлдүн сулуулугу жуурулушуп, ар бир сабына көлдүн толкундары кошо тизмектешти. Кең аалам чөйчөктөй тар көрүнүп, адамдар жамаатынан шаг сынов, эч ким түшүнбөй турганда көлгө келип арыз-арманын төктү. Акындын өзгөчө дүйнөсүн көл гана түшүндү, трагедиясын көл гана тең бөлүштү. Балким, касиетт күүл болбогондо биринин артынан бири келген тагдырдын оор соккусун көтөрө алмак эмес.Таш боор тагдыр менен айрым бир көрө албас адамдар кысымга алгебан акынды көл сактап калды, колдоду. Башта айтып өткөндөй, Алыкул үчүн Ысык-Көл тек гана табияттын кооздугу эмес эле, ал түгүл эргүүсү, илхам жаратуучусу да эмес болчу. Ысык-Көл Алыкулдун өзү, жаны эле. Бекеринен акындын эң мыкты ырлары, окуган адамдын эси-көөнүнөн кеткис керемет лирикалары көлдүн жээгинде жаралган эмес. Акын көлдү «үңкүйүп» карап отуруп жан дүйнөсүн гана байытпастан, көлдөй терең, көлдөй табышмактуу, сырдуу акынга айланган.

Ысык-Көл, сени сүйдүм, сени ырдадым,

Ырыма өзүң болдуң бел кылганым.

Күнүмдүн ичер суудай берекеси

Бирзүңдүн бир көйкөлүп ыргалганың,  — депо акын көлдү бүтүндөй адамдык, акындык дүйнөсү, таза сезими мен берилип сүйгөндүктөн көл акынга агыннан жарылып купюры молочной железы

Бир сөен менен айтканда, Алыкулдун поэзиясы Ысык-Көлдүн сублимациясы, табаит кооздугунун, асылдыгынын башка бир көрүнүшкө, кубулушка айланышы, башка бир формада, мазмунда жашай башташы.

Ошондуктан ал түбөлүктүү, ошондуктан ал өлбөс-өчпөс. Акын өзү айтмакчы, Ысык-Көл барда анын канаттуу поэзиясы да кылымдарды карыта бермекчи.

Аким Кожоев, Бишкек шаары

Булак: Азаттык

Опубликовано в разделах: Эсимде, Эскерүү жерлери